Kursa getmədən IELTS-ə necə hazırlaşmaq olar? - Metod və tövsiyələr
Xaricdə təhsil almaq üçün ilk hədəf beynəlxalq səviyyədə tanınan dil sertifikatlarından birini əldə etməkdir.
Bu mövzuda ən çox üstünlük verilənlərdən biri də British Council tərəfindən təşkil edilən IELTS-dir.
Bəs bu imtahana kursa getmədən necə hazırlaşmaq olar? Bunun üçün nə etmək lazımdır?
Xeber24.info ted.az-a istinadən IELTS imtahanına hazırlaşmaq üçün imtahanda uğur qazanan şəxslər və müxtəlif mütəxəssislərin tövsiyələrini ümumi olaraq təqdim edir.
Bildiyimiz kimi IELTS imtahanı Listening, Reading, Writing və Speaking olmaqla 4 bölmədən ibarətdir. Bu bölmələrin hər biri ayrıca yaxşıp hazırlıq tələb edir.
LISTENING: Bu bölmədə yüksək nəticə toplamaq üçün sizin edəcəyiniz ilk şey davamlı ingiliscə dinləmə materialları dinləyib qulağınızı bu dilə alışdırmaqdır. Bir neçə ay ərzində hər gün davamlı şəkildə podcast, amerikan komediyaları , sənədli filmlər izləyib/dinləsəniz qulağınız bu dilə rahat şəkildə alışacaq. Həmçinin bunun üçün, məsələn, The Big Bang Theory, How I Met Your Mother və s.kimi bir neçə TV şousu izləməyiniz də tövsiyə olunur. Əlavə olaraq, hamının bildiyi TED Talks'u artıq vurğulamağa ehtiyac yoxdur. Podcastlar üçün isə "Stitcher", "Google Podcasts", "Podcast Addict" kimi tətbiqlər məsləhət görə bilərik. Lakin "listening skills"i inkişaf etdirmək üçün əsas məqam sizə maraqlı olan mövzularda programlar dinləməkdir. Özünüzü sevmədiyiniz mövzuları dinləməyə məcbur etməyin. Təcrübə üçün Cambridge 7-15 kitablarını bir deyil bir neçə dəfə unutmaq şərti ilə işləmək çox faydalıdır. Gününüzü dinləməklə başlayın. IELTS Listening üçün gündə bu bölməyə aid bir test etməklə kifayətlənməyin. Bir neçə kanal seçə bilərsiniz (məsələn, The Telegraph, Guardian News) kimi kanallara baxın.
READING: Bu bölmədə uğurlu olmanın fundamenti oxuma alışqanlığınızın, təməl söz bazası və düzgün strategiyanın olmasıdır. Əgər təməl söz bazanız yoxdursa, oxuma alışqanlığı qazanın, varsa belə inkişaf etdirin. Necə? Kitablar, məqalələr və digər ingilis dilində nə oxuma materialı tapa bilirsinizsə davamlı olaraq oxuyun. Söz bazasını artırmaq üçün ilk növbədə bilinən 504, IELTS üçün təməl lüğət kitabları, növbəti olaraq Cambridge 7-15 kitablarından mətnləri oxuyub bilmədiyiniz sözləri qeyd edə, sinonim, yaxud definition (təriflər) ilə öyrənə bilərsiniz. Məqalələr və əlavə oxuduğunuz kitablardan da Təbii ki, Cambridge 7-15 kitablarındakı mətnləri də yuxarıda qeyd etdiyim kimi dəfələrlə işləmək fayda verəcək.
ELTS Reading testini timer-lə işləyin, sonra isə cavabları yoxlayın
Cavabları yoxlayarkən, izahlı videolara (youtube) da baxa bilərsiniz. Həmçinin də, readingielts kimi faydalı saytlarda izahlara və sinonim ifadələrə baxa bilərsiniz. Lakin Reading bununla bitmir.Məsələn, siz google scholar kimi saytlarda özünüzə maraqlı olan araşdırmaları oxuya, World Economic Forum kimi saytlarda da maraqlı təhlillər tapa bilərsiniz. Bununla da iş bitmir. Artıq işlədiyiniz reading mətnlərini oxuyun və çalışmalara düzgün cavablarla birgə baxın. Bu da sizin üçün çox faydalı olacaq. Nəyi oxuyursunuzsa, kritik oxuyun. Məsələn, oxudunuz ki, "IELTS Reading IELTSin ən çətin hissəsidir". Nə üçün? sualını verin, düşünün və müəllifin təklif etdiyi cavabı axtarın. Reading sizə beləcə maraqlı gələcək. Bu taktika həmçinin də gələcəkdə GMAT və GRE kimi imtahanlarda kömək olacaq.
WRITING: Hər gün bir inşa yazın və onu analiz edin. Sonra isə bu inşanı analiz edin, daha yaxşı cümlələr qurmağa çalışın. İnşalar üçün nümunələri Cambridge kitablarından tapa bilərsiniz. Həmçinin British Council-ın və IELTS-ın rəsmi saytlarında da nümunələr tapa bilərsiniz ,bununla yanaşı Road to IELTS platforması ilə writing üçün faydalı məlumatlar ala bilərsiniz. Writing üçün söz bazası deyil, ifadələr öyrənin. Reading üçün məsləhət verdiyim saytlarda writing üçün də maraqlı ifadələr tapa bilərsiniz. Sentence.dictionary.com kimi faydalı saytlarda da siz hansı sözün və ya ifadənin necə düzgün işləndiyini görə bilərsiniz. Gündə müxtəlif qrafiklərə və təsviri izahlara da baxın. Task 1 üçün çox faydalı ifadələr, World Economic Forum kimi saytlarda yaxşı təhlil ilə dolu cümlələr və ifadələr tapa bilərsiniz. Mövzunu düzgün başa düşmək üçün gündə bir neçə oxşar mövzu oxuyun və analiz edin. Hər bir sözə, hər bir suala fikir verin. Cambridge 7-15 kitablarındakı Task 1 və 2-ləri özünüz yazın. Amma necə? Müvafiq task'a uyğun cavabları google-da axtarın (bəzən kitabın arxasında da olur), oxuyun və 20+40 dəqiqə qoyaraq yazmağa başlayın. Kopyalamayın, sadəcə o cavablardan bir şeylər götürün və öz yazınıza əlavə edin. Bu, bağlayıcılar, söz birləşmələri və struktur ola bilər. Udemy platformasında IELTS Writing üçün kurs alıb oxuya bilərsiniz, əmin olun ki, çox böyük faydası olacaq.
SPEAKING: Cambridge 7-15 kitablarındakı Speaking hissələrini tətbiq edərək öyrənin. Tətbiq zamanı önünüzdə bir lüğət olsun, çaşdığınız məqamda, xatırlamadığınız söz olanda baxın, sinonimlər axtarın. IELTS'də tipik mövzular var (e.g. work, study, games, holidays, home, relationships and so on.). Bu mövzuların hər birinə aid 1-2 idiom öyrənin və danışarkən istifadə edib dilinizi öyrəşdirin. Ən çox istifadə olunan feli ifadələr öyrənin və istifadə edib dilinizi alışdırın. Hər kəs "IELTS Speaking Assistant app"i bilir və istifadə etməkdə fayda var. Online Conversation Clublara qoşula bilərsiniz. Və ya qruplarda özünüzə mütləq məsuliyyətli bir speaking partnyoru tapın. Gündə 15-20 dəqiqə danışsanız, bu sizin üçün çox faydalı olacaq. Amma bununla kifayətlənməyin. Siz ön kameranı yandırıb, özünüz özünüzlə danışın və ondan sonra dinləyin. Baxın görün özünüz özünüzə nə qiymət verərdiniz? Hansı məqamda ilişirsiniz? Çox faydalı bir məsləhət - native speaker-lərə qulaq asın amma aram-aram. Məsələn, Barack Obama hansısa cümləni deyir, siz pauzaya basın və həmin cümləni təkrarlayın. Bununla intonasiya və pauza etməyi öyrənəcəksiniz.